Son zamanlarda
çok sık duyduğumuz bilinçaltı nedir? Bilinçaltı nasıl çalışır? Beynimizin
vücudumuzu yöneten bir bilgisayar olduğunu düşünürsek bilinçaltımız da ana
hedefi bizi korumak, hayatta tutmak ve türümüzün devamlılığını sağlamak olan
bir yazılım programıdır.
Yaygın adı bilinç altı olsa da doğru tanım aslında bilinç dışıdır. Yani
bilincinde olmadığımız her şeydir. Bilinç ve bilinç altımızı bir buzdağına
benzetecek olursak bilinç buzdağının su üzerinde ki yani çok küçük bir
bölümüdür. Bilinç altıda suyun altında ki bölümdür. Anne karnından itibaren
çevreden gelen tüm uyarıları, yaşadığımız herşeyi kaydeder. İyi-kötü ,
doğru-yanlış ayırt etmeden kayıt işlemine devam eder. Özellikle 0-10 yaş arası
oluşan kayıtlar inançlarımız olur. Yani bizim için mutlak doğrulardır. Bu
kayıtlarla bizim kişiliğimiz ve davranış kalıplarımız ortaya çıkar. Yani buraya
kadar anlatılanlardan anlaşılacağı üzere bu kayıtlar her zaman doğrudur
diyemeyiz hatta yanılma yada yanlış inançların kaydedilmiş olma olasılığı da
yüksektir. Hayatta sorun yaşadığımız konuların bu yanlış kayıtlardan
kaynaklanıyor olma olasılığı çok yüksektir. Bu da kendi kendimizi sabote
etmemize sebep olur. Aslında sadece amacı bizi korumaktır ama bizim
zararımıza da çalışabilir.
Bilinçaltı nasıl çalışır madde madde bakalım.
1.- Bütün anılarımızı depolar. Anne karnından ölene kadar hiçbir şeyi silmez. 0–7 yaş arasında her şey doğrudan bilinçaltına kaydedilir,
doğru-yanlış, güzel-çirkin, ahlaklı-ahlaksız ayrımı olmadan…
2- Bütün anılarımızı organize eder.
3- Bedeni işletir.Vücudumuzun normal fonksiyonlarını bilinçaltı yerine getirir.Ama bizi korumaya çalışırken mesela korktuğumuz bir sınav varsa bağırsaklarımızı bozabilir. Bilinçaltının yarattığı psikosomatik rahatsızlıkları yine bilinçaltının
yardımıyla gidermek mümkündür.
4- Bedeni korur. Bedenin bütünlüğünü korur. Sistemlerin uyumlu çalışmasına kadar bütün bedenin işleyişini hiç bırakmaksızın kontrol eder. Siz nefes almayı unutabilirsiniz ama o
unutmaz.
5- Duyguların hâkimidir. Bilinçaltı tüm duygularımızın
kaynağı ve yerleştiği yerdir. Bütün davranışlarımızın altında duygular vardır.
Bilinçaltı olaylar ve duygular arasında bağlantılar kurar. Kurulan bu
bağlantılar ve yüklenen anlamlar davranışlarımızın gerçek sebepleridir. Bir
davranışı değiştirmek için ona yüklenmiş anlamı göz ardı eden yaklaşımlar,
bilinçaltı karşısında yetersiz kalmaktır. Örneğin eğer sigaraya kendine güven
gibi bir anlam yüklenmişse, bu anlamı yükleyebileceği yeni bir davranış
seçeneği sunmazsanız sigarayı bırakmanıza izin vermez. Bulunan davranış
seçeneğinin de en az sigara kadar kolay ulaşılabilir olması gerekir.
6- İlişkilendirmeler, genellemelerle çalışır. Benzer şeyler ve düşünceler arasında
bağlantılar kurar ve hemen öğrenir. Bu özellik çoğu zaman kişiyi zor durumda
bırakır. Örneğin belli bir köpek yüzünden gerçekleşen korku yaşantısını bütün
köpeklere genelleyerek bir fobi yaratabilir. Bir başka örnek: bahar aylarında
acı bir kayıp yaşayan kişinin bilinçaltı bu acı ile baharı birbirine bağlayarak
kişiye yıllarca süren bir döngüsel depresyon yaşatabilir. Çoğu zaman insanlar
yıllar önce olan o olayı unutmuş olsalar bile bilinçaltı unutmaz.
7- Olumsuz duygu yüklü anıları bastırır. Aslında amacı bizi korumaktır. Yine de
baskılanmış bu anılar ile ilgili semptomlar yaratmaktan da geri kalmaz. Mesela kişinin yaşadığı taciz olayını bastırır ama kişinin kirlenmişlik hissini
temizlik takıntısı ile dışa vurur. Bu davranışı baskılasanız bile ya bir
süre sonra yeniden ortaya çıkar ya da şekil değiştirir.
8- Bize hizmet eder ama ne istediğimizi net olarak ifade etmemiz gerekir. Ne istersek onu verir. O yüzden istediklerimize dikkat etmemiz gerekir. Olumlu ve net ifadelerle istememiz gerekir.Bilinçaltı çok
istediğimiz veya hiç istemediğimiz şeylere, yani iyi konsantre olduğumuz
şeylere ulaşmamızı çabuklaştırır. Bundan dolayı Hipnozda kişi hep olumlu olana,
istenen duruma yönlendirilir. İstenene ulaşılması için kaynaklar üretir. Sürekli ölmek istediğini
söyleyen biri, sonunda bilinçaltını tedavisi çok zor ya da imkânsız bir
hastalık yaratmaya itebilir.
Sonuç olarak kendimizde değiştirmek istediğimiz şeyleri bilinçli düzeyde değiştirmemiz çok zordur. Değişim bilinçaltındaki düşünce, inanç yada duygu değişince gerçekleşebilir ancak.